درس 5 زمین پویا زمین لرزه چگونه به وجود می آید؟
زمین لرزه یکی از پدیده های طبیعی است که در کره ی زمین رخ می دهد. هنگام وقوع برخی از زمین لرزه ها، خسارت های جانی و مالی به وجود می آید. وقوع زمین لرزه باعث آزاد شدن انرژی درونی زمین می شود. ما باید با شناخت زمین لرزه و پدیده های طبیعی دیگر مانند آتش فشان و ... بتوانیم در کنار آنها زندگی کنیم. آزمایش کنید هر یک از گروه های کلاس، یک عدد تخم مرغ آب پز با پوست را به کلاس بیاورند.
با انگشتان خود به پوسته ی تخم مرغ فشار وارد کنید.
حالا پوست تخم مرغ را بکنید. با انگشتان خود به سفیده ی تخم مرغ فشار وارد کنید.
چگونگی عکس العمل پوسته و سفیده ی تخم مرغ را با هم مقایسه کنید و نتیجه را به کلاس گزارش دهید.
سپس تخم مرغ را به وسیله ی چاقو از وسط نصف کنید و لایه های آن را با لایه های زمین مقایسه کنید. کاوشگری 1- یک قطعه چوب خشک و یک قطعه چوبِ تَر با قطر تقریبی یک سانتی متر و طول هفتاد سانتی متر بردارید. چوب ها را طوری روی میز محکم ببندید که فاصله ی ابتدای هر دو تا لبه ی میز یکسان باشد.
2- از هر یک از چوب ها یک وزنه ی 200 گرمی آویزان کنید (فاصله ی محلّ قرار گرفتن وزنه ها با انتهای هر دو چوب باید یکسان باشد). چه چیزی مشاهده می کنید؟ فاصله ی وزنه تا زمین را اندازه گیری و یادداشت کنید. 3- قسمت دو را با وزنه های 300 و 350 گرمی تکرار و مشاهدات خود را در جدول زیر یادداشت کنید. نتیجه ی کاوش خود را در یک یا چند سطر بنویسید.
.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... درباره ی سور هی زلزال با فرزندان خود گفت وگو کنید. موادّ تشکیل دهنده ی زمین، در برخی از قسمت ها مانند پوسته، حالت شکننده دارند. در صورتی که به این قسمت ها نیرو وارد شود، می شکنند. انرژی حاصل از شکستن سنگ کره ی زمین به صورت امواج لرزه ای از داخل زمین به سطح آن می رسد و باعث تغییراتی در سطح زمین می شود. فکرکنید آیا همه ی زمین لرزه ها باعث خرابی در سطح زمین می شوند؟ چرا؟ علم و زندگی با توجّه به تأثیرات زمین لرزه هایی که باعث خسارت هایی در محیط زندگی می شود، جدول زیر را تکمیل کنید. شگفتی های آفرینش سالانه حدود 10000 زمین لرزه ی خفیف (با شدّت کم) در کشور رخ می دهد که توسّط لرزه نگارها ثبت می شود؛ امّا مردم آنها را حس نمی کنند. این زمین لرزه ها باعث آزادشدن انرژی درونی زمین و جلوگیری از وقوع زمین لرزه های بزرگ تر می شود.